Giáo dục kỹ năng sống là quá trình tác động có mục đích nhằm hình thành năng lực hành động tích cực cho học sinh. Đối với tỉnh ta, công tác này được Sở Giáo dục và Đào tạo quan tâm chỉ đạo, triển khai nhiều năm nhưng đồng bộ và quyết liệt từ  năm học 2017-2018 đến nay. Nội dung, hình thức triển khai phong phú, đảm bảo thiết thực, phù hợp tình hình thực tế và học sinh từng bậc học.

Đồng chí Lưu Hồng Phương – Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo cho biết: “Sở bám sát Thông tư số 26/2017/TT-BGDĐT ngày 18/10/2017 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về quy định tổ chức hoạt động văn hóa của học sinh trong các cơ sở giáo dục để chỉ đạo thực hiện. Trong đó, chú trọng tổ chức thường xuyên các hoạt động văn hóa, văn nghệ, nâng cao hiệu quả tổ chức các hội thi. Chỉ đạo giáo dục thông qua hoạt động tổ tư vấn học đường theo quy định của Bộ; đẩy mạnh công tác giáo dục đạo đức lối sống, thực hiện hiệu quả bộ quy tắc ứng xử văn hóa trong nhà trường. Đề cao vai trò nêu gương của thầy, cô giáo trong công tác giáo dục đạo đức lối sống trong học sinh. Tăng cường các hoạt động trải nghiệm trong nhà trường thông qua hoạt động ngoại khóa và giáo dục ngoài giờ lên lớp”.

Giờ đây, nhiều trường ở khối tiểu học trên địa bàn tỉnh đã tổ chức được các hoạt động đa dạng vào dịp lễ, tết, ngày kỷ niệm trong năm, thành lập câu lạc bộ võ thuật vovinam, karate, lớp bơi lội, cầu lông, aerobic, bóng đá. Ở khối THCS, THPT việc giáo dục kỹ năng sống lồng ghép trong các môn học chính khóa, tiết sinh hoạt chào cờ đầu tuần, chương trình phát thanh thanh niên, hoạt động ngoại khoá, văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao, thu hút đông đảo học sinh tham gia. Qua đó, giúp học sinh có thêm kiến thức, kỹ năng tự tin ứng xử tốt với các tình huống trong cuộc sống. Các em rèn được kỹ năng làm việc theo nhóm, ứng xử văn hoá, hòa đồng bạn bè, nâng cao ý thức bảo vệ sức khoẻ, bảo vệ môi trường, phòng chống bạo lực học đường, tai nạn giao thông, đuối nước và các tệ nạn xã hội khác.
 

Phát huy truyền thống tốt đẹp “Đền ơn đáp nghĩa”, học sinh Trường Phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh thăm hỏi gia đình chính sách trên địa bàn phường Quyết Thắng (thành phố Lai Châu).

Chất lượng giáo dục chung toàn ngành có sự khởi sắc. Kết thúc học kỳ I năm học 2019-2020, toàn tỉnh có 93,9% học sinh tiểu học xếp loại hoàn thành, hoàn thành tốt. 99,8% học sinh THCS xếp loại hạnh kiểm từ trung bình trở lên (hạnh kiểm tốt 66%, hạnh kiểm khá 27,9%). 92% học sinh THCS xếp loại học lực từ trung bình trở lên (học lực giỏi 9,5%, học lực khá 35,3%). Học sinh THPT xếp loại hạnh kiểm từ trung bình trở lên chiếm 98,7%, xếp loại học lực từ trung bình trở lên chiếm 93%. Trên địa bàn tỉnh xuất hiện ngày càng nhiều trường học làm tốt công tác giáo dục kỹ năng sống cho học sinh.

Điển hình là các Trường: Phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh, THCS Đoàn Kết (thành phố Lai Châu) rèn học sinh kỹ năng hướng về bản thân, xã hội, tăng gia sản xuất, tổ chức đa dạng các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao. Trường Tiểu học thị trấn Tân Uyên (huyện Tân Uyên) tổ chức hoạt động ngoại khóa, giao lưu tiếng anh, hoạt động trải nghiệm làm quen với kinh doanh, nấu cơm tặng các bệnh nhân ở Trung tâm Y tế huyện. Trường Tiểu học Mường Cang (huyện Than Uyên) tổ chức hoạt động trải nghiệm chế biến rau củ quả thực phẩm, ủng hộ tết vì bạn nghèo.

Thực tế tại Trường Phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh những ngày giáp tết Nguyên đán Canh Tý 2020, chúng tôi nhận thấy cảnh quan môi trường xanh-sạch đẹp. Trong các lớp học, học sinh chú ý nghe giảng, hăng hái tham gia phát biểu ý kiến xây dựng bài. Theo cô giáo Vàng Thị Cúc – Phó Hiệu trưởng nhà trường, năm học 2019-2020, nhà trường có 12 lớp, 394 học sinh. Để giáo dục kỹ năng sống cho các em, trong các giờ chào cờ, nhà trường yêu cầu mỗi lớp trực tuần chuẩn bị các tiết mục văn nghệ, câu chuyện ý nghĩa thể hiện trước toàn trường. Hàng năm, nhà trường phối hợp với Trung tâm Y tế dự phòng thành phố, Công an tỉnh tuyên truyền Luật Giao thông đường bộ, công tác phòng cháy chữa cháy, buôn bán người, các tệ nạn xã hội, sức khỏe sinh sản vị thành niên, phòng chống dịch bệnh… Thường xuyên tổ chức hội thi (Học sinh thanh lịch 2 năm/lần, Kể chuyện Bác Hồ 1 năm/lần), Giải bóng đá, bóng chuyền chào mừng các ngày lễ lớn.

Gần đây, lần đầu tiên Trường Phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh kết hợp tổ chức Hội trại xuân và tết dân tộc 2020; tổ chức cho 20 học sinh giỏi, có thành tích xuất sắc trong hoạt động văn nghệ, thể thao đi thăm Lăng Bác, Đền Hùng, thủy điện Hòa Bình. Từ các hoạt động thiết thực, các em có thể tự chăm sóc, bảo vệ bản thân; rèn kỹ năng thuyết trình và sự tự tin trước đám đông; làm việc nhóm hiệu quả, sống đoàn kết trong môi trường tập thể. Em Mào Thị Diệu Quỳnh – học sinh lớp 12C1 nói: “Gần 3 năm học tập tại trường, được tiếp thu các kiến thức và kỹ năng sống cần thiết, em thấy mình trưởng thành hơn rất nhiều. Em không còn rụt rè, nhút nhát như trước, biết quan tâm và gần gũi hơn với gia đình, thầy cô, bạn bè, tri ân với người có công. Em chủ động hơn trong học tập, công việc gia đình, yêu bản sắc văn hóa dân tộc, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường và tránh xa lối sống thực dụng, ích kỷ”.

Hiện nay, xã hội ngày càng phát triển, đan xen trong đó là nhiều yếu tố tích cực và tiêu cực, học sinh cần có kỹ năng sống để nhận diện, xác định các giá trị cần thiết, giá trị đích thực cần làm, nỗ lực vươn lên thực hiện ước mơ cũng như biết từ chối trước cám dỗ, đấu tranh với sai trái, tiêu cực. Hơn nữa, giáo dục kỹ năng sống cho học sinh đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông mới theo định hướng phát triển 5 phẩm chất (yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm) và 10 năng lực (tự chủ và tự học; giao tiếp và hợp tác; giải quyết vấn đề và sáng tạo, ngôn ngữ, tính toán, khoa học, công nghệ, tin học, nghệ thuật, thể chất). Do đó, việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh càng trở nên cần thiết, quan trọng. Thời gian tới, Sở Giáo dục và Đào tạo sẽ tiếp tục tập trung chỉ đạo quyết liệt hơn để việc giáo dục kỹ năng sống ngày càng hiệu quả.

Tin rằng, với quyết tâm cao của Sở Giáo dục và Đào tạo, những kết quả tích cực đạt được trong công tác giáo dục kỹ năng sống, học sinh trong tỉnh phát triển toàn diện về nhận thức, nhân cách, sống lành mạnh, tích cực, trách nhiệm, giúp ích cho chính mình, gia đình và xã hội.

Thanh Hoa